Andrzej Kopiczyński i Anna Seniuk
w kontynuacji jednego z najpopularniejszych
polskich seriali wszech czasów.
 Sześćdziesiąt lat minęło...
Zrealizowany w po łowie lat 70. Czterdziestolatek Jerzego Gruzy i Krzysztofa Teodora Toeplitza ku zaskoczeniu samych autorów okazał się jednym z największych przebojów w historii polskiej telewizji. Perypetie inżyniera Karwowskiego co roku powracają na antenę niezmiennie bawiąc coraz to nowe pokolenia widzów.
Czterdziestolatek zdobył sympatię odbiorców dzięki dowcipnemu, ale i nie zwykle trafnemu odwzorowaniu Polski lat 70. i absurdów socjalizmu. Nic więc dziwnego, że po 1989 roku i zmianie ustroju w kraju Gruza i Toeplitz powrócili do wykreowanego przez siebie bohatera, by tym razem pokazać w krzywym zwierciadle realia kapitalistycznej Polski.
 Akcja serialu rozpoczyna się w dniu 60. urodzin Stefana Karwowskiego (Andrzej Kopiczyński). Oczekiwane przyjęcie urodzinowe okazuje się jednak niewypałem. Lekarz Karol Stelmach (Leonard Pietraszak) - przyjaciel domu - wpada na chwilę i zaraz biegnie na dyżur w pogotowiu. Syn Marek (Wojciech Malajkat) przychodzi, co prawda, do rodziców, ale tylko po to by zostawić pod ich opieką trzech synów i leci do pracy w agencji ochrony.
Państwo Karwowscy siedzą więc sami w domu i oglądają występ technika Maliniaka (Roman Kłosowski) - obecnie urzędnika państwowego. Ostatecznie na przyjęcie zabiera ich córka Jagoda (Joanna Kurowska) z mężem Gerardem (Wojciech Mann). Impreza odbywa się w stołecznym hotelu Bristol, ale państwo Karwowscy szybko przekonują się, że nie są tam najważniejszymi z gości...
 Składający się z 15 odcinków Czterdziestolatek: 20 lat później to satyryczne spojrzenie na Polskę i Polaków w ciągu pierwszych lat po zmianie ustroju. Dla wychowanych w realiach PRL Stefana i Magdy Karwowskich wszystko w tej rzeczywistości jest nowe i niezrozumiałe. Nie zamierzają jednak pozostać w tyle i robią wszystko by iść z duchem czasu próbując swoich sił w prywatnej inicjatywie, inwestując w akcje, a nawet angażując się w politykę.
Czterdziestolatek: 20 lat później jest wspólnym dziełem Krzysztofa Teodora Toeplitza i Jerzego Gruzy, autorów oryginalnego Czterdziestolatka. w obsadzie serialu wystąpili aktorzy znani z poprzednich perypetii inż. Karowskiego czyli: Andrzej Kopiczyński (Stefan Karwowski), Anna Seniuk (Magda Karwowska),  Leonard Pietraszak (Karol Stelmach), Roman Kłosowski (Maliniak), Ryszard Pietruski (Mietek Powroźny) czy Irena Kwiatkowska (Kobieta Pracująca).
Obok nich w obsadzie serialu znaleźli się m.in.: Wojciech Mann (Gerard Bonnet), Joanna Kurowska (Jagoda), Wojciech Malajkat (Marek Karwowski), Krzysztof Materna (Józef, sekretarz Gerarda), Marek Kondrat (Roman Dudek), Magdalena Wójcik (dr Joanna Marjańska), Ewa Kasprzyk (właścicielka domu aukcyjnego), czy Mateusz Damięcki (Lech, wnuk Karwowskich).
Pierwszy odcinek serialu Czterdziestolatek: 20 lat później został wyemitowany na antenie TVP 4, w grudniu 1993 roku.
Fenomen Czterdziestolatka
Kiedy w 1974 roku Jerzy Gruza rozpoczynał zdjęcia do Czterdziestolatka nie wiedział, że realizuje serial, który stanie się jednym z najpopularniejszych i najczęściej powtarzanych w historii telewizji. W tym roku Czterdziestolatek obchodzi 35 urodziny i nic nie wskazuje na to, żeby szybko zamierzał przejść na emeryturę.
Bohaterem serialu jest inżynier Stefan Karwowski (Andrzej Kopiczyński), przeciętny miejski inteligent, mąż energicznej Magdy (Anny Seniuk) i ojciec dwójki dzieci: Jagody (Grażyna Woźniak) i Marka (Piotr Kąkolewski). Poznajemy go w dniu jego czterdziestych urodzin, kiedy podczas niewesołej kolacji wspomina dawnych przyjaciół i znajomych zdając sobie sprawę, że połowę życia ma już za sobą.
Nie zamierza się jednak poddawać. W kolejnych odcinkach serialu inżynier Karwowski boryka się co prawda z problemami wieku średniego takimi jak łysienie czy spadek kondycji fizycznej, ale jednocześnie awansuje (przy pomocy komputera marki Odra trzeciej generacji), podejmuje próbę rzucenia palenia, a nawet wplątuje się w pozamałżeński romans.
Jego perypetie tworzą wyjątkowy, niezwykle prawdziwy portret przeciętnego Polaka lat 70., człowieka z ambicjami zaistnienia w wielkim świecie, a jednocześnie zakompleksionego, niedouczonego, fajtłapowatego, choć budzącego olbrzymią sympatię.
- Dla mnie Czterdziestolatek był Woody Allenem Polski lat 70. Idealista, pozbawiony sprytu, trochę fajtłapa, uczciwy i naiwny marzyciel. (...) Śmieszność Czterdziestolatka polegała na tym, że wszystkie zalecenia "odgórne", nawet te absurdalne i propagandowe, traktował serio i próbował je realizować. Dlatego nieuchronnie wpadał na minę prawdziwego życia - mówił o swoim bohaterze reżyser serialu, Jerzy Gruza w wywiadzie udzielonym przy okazji realizacji Czterdziestolatka - dwadzieścia lat później.
Ojcami inżyniera Karwowskiego są reżyser i scenarzysta Jerzy Gruza oraz dziennikarz, krytyk filmowy, scenarzysta i dramaturg Krzysztof Teodor Toeplitz . Do pracy przy serialu udało im się zaprosić plejadę najlepszych i najpopularniejszych polskich aktorów.
w roli inżyniera Karwowskiego wystąpił Andrzej Kopiczyński, wtedy aktor warszawskiego Teatru Narodowego. W postać jego żony wcieliła się wybitna aktorka Anna Seniuk. Obok nich w serialu wystąpili Irena Kwiatkowska w niezapomnianej kreacji kobiety pracującej, Roman Kłosowski (technik Roman Maliniak), Leonard Pietraszak (dr Karol Stelmach), Janusz Gajos (Antek, brat Magdy), Władysław Hańcza (ojciec Magdy), Wojciech Pokora (inż. Mieczysław Gajny), Zdzisław Maklakiewicz (kolega szkolny Stefana o przezwisku Dżuma), Ryszard Pietruski (dyr. Mieczysław Powroźny), Stanisław Tym (robotnik na budowie), Leon Niemczyk (inż. Małkiewicz), Grażyna Szapołowska (inż. Nowowiejska), Bożena Dykiel (Zofia Walendziakowa) oraz Jerzy Turek , Wiesław Gołas, Jan Kobuszewski, Jan Himilsbach i Krzysztof Kowalewski.
Zdjęcia do Czterdziestolatka rozpoczęły się w 1974 roku. Początkowo planowano realizację 7 odcinków serialu, ale ich ogromna popularność wśród widzów sprawiła, że szybko podjęto decyzję o nakręceniu kolejnych 14.
Co ciekawe, krytycy początkowo nie byli produkcją zachwyceni. W prasie branżowej serialowi zarzucano ostentacyjną banalność myślową, pomieszanie kabaretu z produkcyjniakiem i niepokojąco bliskie sąsiedztwo z niechlubnymi produktami kultury masowej. Jednak już przy powtórnej emisji oceny krytyków było dużo cieplejsze, a dziś nie ma chyba nikogo, kto nie zachwycałby się perypetiami inżyniera Karwowskiego i jego rodziny.
Czterdziestolatek odniósł olbrzymi sukces, ale dla jego aktorów okazał się nie lada problemem. Andrzej Kopiczyński do dziś kojarzy się wszystkim z rolą Karwowskiego mimo, iż ma na swoim koncie dziesiątki doskonałych, jeśli nie lepszych kreacji teatralnych. - Czterdziestolatek właściwie odciął mi drogę do ról dramatycznych - wspominał aktor w jednym z wywiadów (Dziennik Polski, 2005).
Podobne odczucia towarzyszyły Romanowi Kłosowskiemu, który dla wielu widzów na zawsze pozostał Maliniakiem. - Latami tak do mnie mówiono. [...] Był czas, że to nazwisko doprowadzało mnie do szewskiej pasji, bałem się, że kiedyś komuś przyłożę za Maliniaka - wspomina aktor ( Przegląd, nr 11/2004),
Popularność serialu sprawiła, że w 1976 roku nakręcono jeszcze pełnometrażową opowieść o Karwowskim pt. Motylem jestem, czyli romans 40-latka, a wcześniej w noc Sylwestrową 1975 roku telewizja wyemitowała wielogodzinny program Sylwester Rodzinny - program z rodziną Czterdziestolatka z udziałem aktorów.
Do Karwowskiego Jerzy Gruza i Krzysztof Teodor Toeplitz powrócili w 1993 roku realizując 15-odcinkowy serial 40-latek. 20 lat później opowiadający o perypetiach rodziny Karwowskich w wolnej Polsce. Niestety, mimo, iż na planie spotkali aktorzy znani z Czterdziestolatka produkcja nie spotkała się z entuzjastycznym przyjęciem widzów.
Niewykluczone jednak, że ulubieńcy widzów jeszcze raz wrócą na mały ekran. Latem tego roku z inicjatywy Jerzego Gruzy powstał testowy odcinek nowego serialu Studenci opowiadający o studentach Uniwersytetu Trzeciego Wieku, wśród których są również Stefan i Magda Karwowscy. Jeśli zostanie pozytywnie oceniony przez szefów TVP, jest szansa, że powstaną kolejne.
w ramach współpracy Telewizji Polskiej oraz Galapagos Films w 2009 roku ukazało się wznowienie wydania DVD Czterdziestolatka, czyli wyjątkowa 6-dyskowa edycja w nowej szacie graficznej. W 2010 roku Galapagos Films po raz pierwszy przedstawi wydanie DVD Czterdziestolatek: 20 lat później. Jest to 6-cio płytowe wydanie, które zostało wzbogacone o prawie godzinną porcję nigdy dotąd nie prezentowanych dodatków specjalnych, wśród których wywiad z reżyserem Jerzym Gruzą z cyklu Szkoła Mistrzów. A także:
- Za kulisami 40-latka 20 lat później- linia męska
- Świat kobiet, czyli Wigilijne spotkanie serialowej rodziny 40-latka
- Na planie 40-latka 20 lat później
rozprowadza filmy DVD wyprodukowane przez Warner Bros., New Line Cinema i HBO, Cartoon Network a także muzykę na płytach CD.
Telewizja Polska S.A. - nadawca publiczny w Polsce. W skład pakietu TVP wchodzą programy: TVP1, TVP2, TVP Info, TVP Polonia, TVP Sport, TVP Kultura, TVP Historia, TVP HD oraz TV Belsat.
6 płytowe wydanie serialu na DVD już od 29 stycznia!
|
|
